Het intakegesprek met potentiële vrijwilligers

Begin met het zorgvuldig screenen van nieuwe vrijwilligers. Voer een selectieprocedure in die laat zien dat de organisatie de inzet van vrijwilligers serieus neemt. Vraag in het gesprek gerust waarom een vrijwilliger met kinderen of mensen met een verstandelijke beperking wil werken. Vraag ook naar de werkervaring en referenties bij vorige organisaties. En bovenal: vraag aan de persoon die je wilt aannemen een Verklaring Omtrent Gedrag.

Gratis Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) 

Onderzoek heeft aangetoond dat het aanvragen van een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) aan vrijwilligers bijdraagt aan de veiligheid binnen een vrijwilligersorganisatie. Met zo'n verklaring toont de vrijwilliger aan dat hij/zij niet veroordeeld is voor ernstige delicten, zoals een zeden- of geweldsdelict. Met het aanvragen van een VOG maakt u het onderwerp ongewenst seksueel gedrag bespreekbaar en geeft u ook een signaal af dat u werk maakt van een veilig klimaat binnen uw organisatie. Het kabinet vindt het belangrijk dat vrijwilligerswerk veilig is en daarom kunnen vanaf 1 november 2018 veel meer organisaties deelnemen aan de regeling gratis VOG. Als uw organisatie voldoet aan de gestelde voorwaarden en is toegelaten tot de regeling, kunnen uw vrijwilligers gratis een Verklaring Omtrent Gedrag krijgen. Lees meer over de regeling, de voorwaarden en de procedure op www.gratisvog.nl.

Omgangsregels 

Een voordeel van omgangsregels is dat het onderwerp veiligheid op een positieve manier bespreekbaar wordt. Iedereen weet dan wat de normen zijn wanneer er sprake is van grensoverschrijdend gedrag. Ouders, minderjarigen en medewerkers die merken dat een organisatie aandacht heeft voor veiligheid, zullen eerder met vragen en problemen naar voren komen. Mogelijke daders worden eerder afgeschrikt wanneer ze weten dat een organisatie werk maakt van veiligheid, omgangsvormen en het voorkómen van grensoverschrijdend gedrag.

Gedragscode 

Een gedragscode is een formeel document met richtlijnen voor de omgang tussen (vrijwillige) medewerkers en minderjarigen of mensen met een verstandelijke beperking. De code geeft aan waar de grenzen liggen in het contact. Een ondertekende gedragscode kan in geval van ongewenst seksueel gedrag helpen in een juridisch (strafrechtelijk of tuchtrechtelijk) traject. Het is aan te bevelen om de gedragscode onderdeel te maken van de vrijwilligersovereenkomst.

Meldprotocol 

Het is niet makkelijk vermoedens te uiten als iemand verdacht wordt van ongewenst seksueel gedrag. Toch moet het altijd worden gemeld omdat het veel consequenties kan hebben. Is er een meldprotocol dan is duidelijk bij wie vermoedens kunnen worden uitgesproken en wordt voorkomen dat melden een zaak van persoonlijke overwegingen of oordelen is. Stel het meldprotocol bij voorkeur in samenspraak met de medewerkers van de organisatie op en voeg het meldprotocol samen met de gedragscode bij het vrijwilligerscontract.

Risicoanalyse 

Bij een risicoanalyse gaat het erom om samen met alle betrokkenen binnen de organisatie te kijken wie wanneer en waar in de gelegenheid is grensoverschrijdend gedrag te vertonen en wie wanneer en waar kwetsbaar is voor dit gedrag.

Stappenplan

Voor de een lijkt het een enorm onderwerp; de ander is er al een tijdje mee bezig. Hoe voorkom je seksueel ongewenst gedrag en seksueel misbruik in je vrijwilligersorganisatie? Om organisaties daarmee goed op weg te helpen, heeft het NOV een stappenplan gemaakt. Lees verder https://www.inveiligehanden.nl/aan-de-slag/stappenplan

Onafhankelijke vertrouwenspersoon 

Er is in Haarlem en Bloemendaal een onafhankelijke vertrouwenspersoon waarop alle betrokkenen (medewerkers, vrijwilligers, (jeugd]leden en ouders) een beroep kunnen doen als er vermoedens zijn of kennis is van ongewenst seksueel gedrag. De vertrouwenspersoon geeft ondersteuning als dat binnen de eigen organisatie niet voorhanden is en verwijst indien nodig door naar instanties. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de vertrouwenspersoon als u vermoedens of kennis heeft van ongewenst seksueel gedrag of als u hierover vragen heeft. De naam van de vertrouwenspersoon is Cisca Appelman. Zij is in dienst van de landelijke organisatie LSR en is onafhankelijk. U kunt haar bereiken via [email protected] of telefoon 06-50 50 65 22.